เลี้ยงวัวชน เป็นอาชีพหลักได้ เป็นอาชีพเสริมดี ตลาดต้องการอื้อ

 

พัทลุง ได้ชื่อว่าเป็นเมืองเกษตรที่ยั่งยืนของภาคใต้ โดยเฉพาะทางด้านปศุสัตว์ จนพัทลุงมีคนเรียกขานว่า "เมืองโคบาล" ทั้งนี้เนื่องจากพัทลุงเป็นเมืองที่เลี้ยง "วัว" รายใหญ่สุดของภาคใต้ก็ว่า มีทั้งวัวเนื้อ วัวนม วัวชน ตลอดจนบรรดาเซียนวัวชนด้วย โดยประมาณมีวัวอยู่สัก 100,000 ตัว เลี้ยงทั้งประเภทฟาร์มธุรกิจขนาดใหญ่ เลี้ยงแบบรายย่อย และเลี้ยงเป็นอาชีพเสริม ก็มีอยู่จำนวนมาก

คุณกอ เส็ม สุขขาว คนหนุ่มวัยกว่า 30 ปี อยู่หมู่ที่ 3 บ้านด่านโลด ตำบลแม่ขรี อำเภอตะโหมด จังหวัดพัทลุง อาชีพหลักเป็นเจ้าของสวนยางพารา แต่นิยมชมชอบการเลี้ยงวัวชนเป็นชีวิตจิตใจ ได้บอกว่า ตระกูลตนนั้นนับตั้งแต่พ่อได้เลี้ยงวัวชนมาตลอด และรักวัวชนเป็นชีวิตจิตใจ แล้วก็เลี้ยงวัวชนมาจนถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน

"พอกรีดยางพารา ซึ่งเป็นอาชีพหลักเสร็จแล้ว พอยังมีเวลาที่เหลืออยู่ ก็หันมาเลี้ยงวัวชน อันเป็นที่รักและชื่นชอบ อีกทั้งยังได้เป็นอาชีพเสริมอีกอาชีพหนึ่ง และสามารถทำรายได้เสริมนำมาจุนเจือครอบครัวได้อีกทางหนึ่งด้วย แต่ก็เลี้ยงไม่มาก โดยเลี้ยงภายในครัวเรือน" คุณกอเส็ม บอก

หากจะ เลี้ยงวัวชนมากกว่านี้ โดยเลี้ยงประมาณ 5 ตัว ก็ต้องมีคนเลี้ยงหรือเรียกว่า "ควาญ" เข้ามาเสริมอีก วัวชน 1 ตัว ต่อควาญวัว 1 คน โดยควาญจะทำหน้าที่เลี้ยงวัวชน ตัดหญ้าให้วัวกิน จูงวัวเดินออกกำลังกาย และก็ต้องเฝ้าคอกวัว เป็นต้น

วัวชน บรรดาเซียนวัวจะดูบุคลิกของวัว ว่าขวัญสมบูรณ์ รูปร่างหน้าสง่างาม ยอดวงงาม หรือเรียกว่าเขายาว ให้ดีขนาด 30 เซนติเมตร ร่างกายบึกบึนหนาแน่น เนื้อเต็มไปด้วยมัดกล้าม แขน ขา ท่าเดิน ท่วงทำนองเข้มแข็ง และด้านหลังหางต้องร่วง

รูปร่างสีที่เป็นยอดนิยม รูปร่างดำเนียน สีแดง สีโหนด สีลางสาด ส่วนสีขาว สีลาย นานๆ ก็เจอบ้าง

คุณ กอเส็ม ได้บอกว่า การเลี้ยงวัวชน สิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึงที่สุดของการเลี้ยงวัวชน คือวัวชนเชื้อสายพันธุ์ ต้องดูความเป็นมาของพ่อแม่ด้วย แต่ให้ดีถ้าวัวชนติดไปทางเชื้อสายแม่จะดีกว่า

แล้วมาถึงวิธีการ เลี้ยงวัวชน คือสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่พ้น คือต้องมียาบำรุง ซึ่งมีจำหน่ายอยู่ตามสนามวัวชนทั่วๆ ไป ส่วนหญ้าคืออาหารหลัก วัวชนจะนิยมชมชอบหญ้า แต่จะผลัดเปลี่ยนกัน วัวชนกินไป มีทั้งหญ้าแห้ง หญ้าเปียก แต่ที่มีคุณภาพทางโภชนาการ สุขภาพอนามัยให้กับวัวชน ต้องเป็นหญ้าสดๆ จะทำให้วัวชนมีสุขภาพแข็งแรง มีพลังงานที่สูง

"ถ้า เราเลี้ยงวัวชน จำนวน 5 ตัว ต้องมีแปลงหญ้า สักประมาณ 5 ไร่ และการปลูกหญ้า จะไม่ซ้ำกัน หญ้าวัวมีหลายชนิด เช่น หญ้าเนเปีย" เจ้าของบอก

วิธี การฝึกวัวหรือเรียกกันว่า "ซ้อมวัวชน" ซ้อมประมาณ 20-25 วัน ต่อเดือน ก่อนเข้าสู่สนามชนวัว ที่มีอยู่หลายสิบสนามในพื้นที่ภาคใต้ การซ้อมนั้นมีการพันเขา ซ้อมครั้งแรก 15 นาที แล้ววันถัดไปประมาณ 20-25 นาที

ตอนเช้าๆ ก็จูงให้เดินวันละ 10 กิโลเมตร แล้วพอตกตอนบ่ายๆ นำวัวออกมาตากแดด ตากจนให้ลิ้นห้อย แล้วเว้นไว้สักพัก คือเอาเข้าไปพักผ่อนที่ร่มประมาณ 1 ชั่วโมง แล้วพอตกบ่ายสายๆ ก็เอาวัวไปอาบน้ำ โดยอาบน้ำให้ทุกๆ วัน วัวชนบ่อยครั้งนั้นอย่าให้ถูกฝน

สำหรับ สถานที่พักหลับนอนนั้น จะสร้างขนาด 4x4 เมตร ที่นอนต้องแห้ง แล้วให้อบอุ่น ถ้าให้ชั้นดี ต้องโรยด้วยทรายอ่อนๆ ก่อน และจะต้องกันยุง มิให้ยุงกัด หรือไม่ก็ทำมุ้งกางให้วัวชนก็จะดี

"ผมเลี้ยงวัวมา พูดง่ายๆ ว่ามาตั้งแต่รุ่นพ่อ และมีความผูกพันอยู่กับวัวชน รักดูแลเอ็นดูวัวไม่ต่างเหมือนกับเลี้ยงลูก เพราะทั้งวันเวลาที่เหลือแทบจะไม่ต้องไปไหนก็ว่าได้" คุณกอเส็ม ยืนยัน

วัว ชนแพ้ชนะประมาณเวลาการต่อสู้แข่งขันไม่ได้ วัวบางตัวแทงสวยแต่การต่อสู้ไม่นาน แข่งขัน 2-3 นาที ก็ชนะคู่ต่อสู้ได้แล้ว เป็นวัวใจมาก และบางตัวต่อสู้เป็นชั่วโมงก็มี

มาพูดถึงราคาวัวชน เบื้องต้นที่เพาะพันธุ์ขายลูกวัว ราคาเบื้องต้นลูกวัวชน ประมาณ 10,000 บาทต่อตัว แต่มาเลี้ยงขุนซ้อมอย่างดี ประมาณ 1 ปี ไม่นานราคาก็จะลื่นไหลเขยิบขึ้นถึง 20,000 บาท แต่บางโอกาสเข้าตาบรรดาเซียนวัวชน ตกเวลาประมาณ 10 วัน ราคาสูงขึ้นอีกระดับหนึ่งได้

วัวชน ที่ผ่านสนามแข่งขันได้รับชัยชนะเพียง 2-3 ครั้ง ราคาก็ทะยานขึ้นชนเพดานไปอยู่ในระดับ 100,000 บาท ก็มี

โดย ปกติวัวชน ราคาธรรมดาปกติ เคลื่อนไหวอยู่ที่ประมาณ 10,000-15,000 บาท แล้วเอามาขุน มาฝึกซ้อม มาปั้น แล้วถ้าชนชนะมาบ้าง ราคาจะขยับในเวลา 1 ปี ตกอยู่ที่ 30,000-40,000 บาท วัวชน 1 ตัว มีกำไรตกเดือนละ 1,000 บาท ถ้าเลี้ยงสัก 5 ตัว จะมีกำไร ตกเดือนละ 5,000 บาท

"การเลี้ยงวัวชน จะเลี้ยงเป็นอาชีพเสริมได้ดี วัวชนสามารถปล่อยโดยไม่มีอัตราเสี่ยงขาดทุน มีแต่กำไร ผมเองเลี้ยงคราวละ 1 ตัว ภายในครอบครัว ปลูกหญ้าไว้ข้างบ้าน หญ้าก็ขึ้นเรื่อยๆ ไว้เป็นอาหารของวัว ที่หลับนอนวัวก็บริเวณบ้าน ไม่ต้องลงทุนอะไรมากมาย" คุณกอเส็ม บอก

และยังบอกว่า เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมาได้ปล่อยออกไป มีกำไรพอสมควร โดยบรรดาเซียนวัวชนจะมาดูและขอซื้อถึงที่บ้าน

เขา ยังบอกว่า ระหว่างวัวชนกับวัวเนื้อนั้น ราคาจะห่างกันมาก วัวชนที่ผ่านสนามการต่อสู้แข่งขันมาแล้ว ราคาตกตัวละ 80,000-100,000 บาท แต่ถ้าเป็นวัวเนื้อราคาสูงสุดก็ตกอยู่ที่ 30,000 บาท และแล้ววันหนึ่ง เมื่อวัวชนวางเสื้อถอดนวมวางมือ ก็นำมาขายเป็นวัวเนื้อได้อีก ราคาก็จะได้ไม่ต่ำกว่า 20,000 บาท

"ตลาดวัวเนื้อนั้น ท้องตลาดผู้บริโภคมีความต้องการมาก มีเท่าไหร่ก็จะมีคนมาเดินซื้อถึงบ้านหมด มีวัว จะขายออกวันไหนก็ได้" คุณกอเส็ม ยืนยัน

วัวชน เป็นกีฬาพื้นบ้านของชาวใต้ และปัจจุบันนี้ สนามวัวชนก็ยังคงยืนอยู่คู่กับวัวชน ไม่ล่มสลาย และสนามยังได้รับความนิยมอย่างล้นหลาม เช่น สนามพื้นที่จังหวัดสงขลา สตูล พัทลุง นครศรีธรรมราช และตรัง

สนใจที่จะเลี้ยงวัวชนเป็นอาชีพเสริม หรือจะเป็นอาชีพหลักก็ได้ ถึง คุณกอเส็ม สุขขาว บ้านด่านโลด ตำบลแม่ขรี อำเภอตะโหมด จังหวัดพัทลุง โทร. (087) 293-3081